Nghề tre làng Xuân Lai

Làng Xuân Lai (xã Xuân Lai, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh) vốn nổi tiếng từ lâu với nghề thủ công có nguyên liệu là tre. Từ cây tre gần gũi, chân chất của thôn quê, những người thợ nơi đây đã sản xuất ra rất nhiều mặt hàng có giá trị thẩm mỹ cao, phục vụ không chỉ nhu cầu trong nước mà còn xuất ra cả nước ngoài.

Ngày trước, Xuân Lai thường sản xuất các mặt hàng tiêu dùng thường ngày như rổ, rá, bàn ghế, giát giường, cần câu… Ngày nay, bên cạnh các sản phẩm truyền thống ấy, làng nghề còn sản xuất khung đèn, mành trang trí, bàn ghế sang trọng, các loại tranh, câu đối, chữ nho… đáp ứng được nhu cầu thẩm mỹ của thị trường.

Có theo dõi quá trình chế tác ra các sản phẩm mỹ nghệ ấy, ta mới thấy hết được nét tài hoa của những người thợ Xuân Lai.

Ở giữa làng Xuân Lai là mái đình và chùa với gốc đa già tỏa bóng yên bình như bao làng quê Bắc Bộ khác

Tre – nguyên liệu chính được phơi rải rắc khắp các con đường trong làng. Tre này là tre rừng, được các lái buôn đem về từ Cao Bằng, Thái Nguyên, Lạng Sơn…

Tre được phơi rải rác khắp làng

Những người thợ thủ công đã nhanh nhạy áp dụng máy móc vào sản xuất, khiến cho công việc trở nên nhẹ nhàng hơn trước nhiều

Sau khi khoan lỗ và ráp các chi tiết lại với nhau, người ta dùng súng hơi để đóng đinh cố định

Những khe nứt nẻ sẽ được nhồi bột tre và nhỏ keo vào để lấp kín

Ở Xuân Lai có những gia đình chuyên sản xuất tranh trên chất liệu tre. Các loại tranh thường được vẽ là tranh phong cảnh thôn quê, tranh dân gian Đông Hồ

Cặp tranh chăn trâu của dòng tranh Đông Hồ được “truyền hồn” sang tranh tre Xuân Lai.

Bộ tranh tứ bình “Tứ quý” của dòng tranh Đông Hồ được “truyền hồn” sang tranh tre Xuân Lai

Những ống tre được ngâm nước sau hai, ba tháng thì đem lên hun thành màu đen hay cánh gián; rồi chẻ ra thành các mảnh rồi nẹp thành những phên với nhiều kích thước tùy loại tranh

Người thợ dùng chiếc lưỡi cưa được mài sắc một đầu để cạo những lớp màu cánh gián do hun lửa. Đây là một cách “vẽ” rất đặc biệt của của làng Xuân Lai

Nhờ nghề truyền thống này, trong làng đã dần mọc lên khá nhiều ngôi nhà khang trang

@ Boong